Iedereen voelt het: we zijn ingrijpende tijden ingegaan. Tijden die een beroep doen op onze weerbaarheid en veerkracht. De vraag is: zijn wij ertegen opgewassen?
De leegroof en vervuiling van de aarde bedreigt mens, dier en plant. Alleen al om deze dreiging grijpt deze tijd onherroepelijk in op ons bestaan, ook indien wij niets doen. Maar we willen de beschadiging
natuurlijk keren. En als we niet willen, dan moeten we het. Op de agenda voor het klimaat staat hoge belasting op CO2- en stikstofuitstoot. En op alle verbruik van grondstoffen. Het betekent
reorganisatie van het hele economische en financiële systeem, een wereldwijde omslag naar duurzaamheid om de leefbaarheid te herstellen.
Kortom, hoe dan ook wordt het een tijd van fundamentele verandering. We moeten aan de bak.
Wij? Dat is toch de taak van regeringen? Ja, dat is hun taak. Maar als regeringen tot het realiseren van de nodige ingrijpende maatregelen niet in staat zijn – waar het op lijkt? Kijk maar naar de oorzaken. Hoe komt het eigenlijk dat de aarde wordt leeggeroofd en verstikt door vervuiling? Niet u en ik sturen het daarop aan. Grotendeels gebeurt het buiten de wil van individuen om. De economie is een machinerie zonder rem, die gedreven wordt door winstbejag. Bedrijven moeten winst maken om te blijven bestaan. Om winst te maken moeten ze meer en meer produceren, om te produceren meer en meer de aarde plunderen. Tegelijk moeten ze ons onverzadigbare behoeften aanpraten, om hun producten te slijten en de winst te realiseren. Voor de ingrijpende reorganisatie van het economische systeem, die het leven nu vereist, moeten we dus allereerst het winstbejag definiëren als vijand van de aarde, en daarmee als vijand van de mens. We moeten anders met de aarde omgaan: als vrienden. Dat kan: met een minimum aan gebruik van de aarde, een minimum aan vervuiling. Gestuurd door hergebruik voor basale behoeften en meer niet. Zijn de bestaande bedrijven, zoals Tata Steel, Shell, Unilever, geschikt om het winstbejag op te geven
en af te zien van overbodige productie? Nee, alle bedrijven, groot en klein, zullen winst willen blijven maken. Ze zullen moeten blijven plunderen. Zij zijn dus ongeschikt om het tot verandering te brengen.
Zijn de bestaande regeringen geschikt om voor ons op te komen en het winstbejag uit te roeien? Nee, regeringen worden op hun beurt weer geregeerd door de lobby van bedrijven die dagelijks op de stoep staat en het faciliteren van winstmaximalisatie met grote subsidies afdwingt.
Bovendien hebben politici toch al een nauwe band met het bedrijfsleven, omdat ze er vandaan komen en naar terug gaan.
Regeringen zijn dus evenmin geschikt om het tot fundamentele verandering te brengen. Nodig is anders te gaan denken en doen. Heel anders. Bedrijven en regeringen kunnen dat moeilijk. Hoe
dan wel tot verandering te komen? Blijft over: de mensen zelf. Wij ieder. Wij kunnen wel anders gaan denken en doen, heel anders. Velen zijn ermee bezig. Wat is dit voor denken en doen dat de veranderingen van ons vragen? Ze vragen bijvoorbeeld:
- Uit onze huizen te komen, met elkaar te praten en elkaar te helpen veranderen.
- Onze ongerustheid te spuien door de straat op te gaan en van de overheid te eisen om nu eens voor onze gezondheid op te komen en de noodzakelijke wetten door te voeren.
- Om zelf bereid te zijn en in staat overbodige consumptie op te geven.
- Om mogelijk ander werk te zoeken, werk dat we goed kunnen gebruiken.
Ja dat is nogal wat. Nu gaat het om de vraag: hoe vinden we de veerkracht om dit alles waar te maken? Lange tijd is er weinig van ons geëist. Confrontaties konden we uit de weg gaan en ons in vrije tijd beperken tot leuke dingen. De gemakscultuur heeft ons er niet weerbaarder op gemaakt. Nu wordt er een beroep op ons gedaan. Iedereen moet bijdragen. De overheid doet het niet. De nalatigheid van de overheid bedreigt eerder onze bestaanszekerheid. Dat kan maken dat we alleen nog aan onszelf denken om er het beste uit te komen. Laten we alsjeblieft niet in deze val lopen. Laat elkaar niet in de steek. We worden allemaal bedreigd door gebrek aan beleid en moeten samen blijven om het beter te maken voor ons en onze kinderen. We hebben elkaar nodig. Laten we niet bang zijn voor grote veranderingen. Laten we blij zijn de destructie eindelijk te keren. De krachten in ons aan te spreken die we hebben. Laten we elkaar helpen de komende verandering in de eigen omgeving te realiseren en als het kan ook daarbuiten mensen de goede kant op te helpen. Dit aangaan van de uitdagingen en het samen doen geven al de goede zin om het te volbrengen. Dit is pas
winst.